Sau Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 6 của Đảng (năm 1939), chủ trương của Đảng là thành lập Mặt trận dân tộc thống nhất phản đế Đông Dương để đoàn kết các lực lượng vào cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
Tại Ninh Thuận, năm 1939, đồng chí Ngô Quý Thành từ Quảng Nam đến vùng Vĩnh Hy, Ninh Hải hoạt động. Tại đây, đồng chí Ngô Quý Thành đã tuyên truyền, vận động được một số thanh niên như cốt cán gồm: Trương Trọng Xương, Trương Như Bích (Hy), Trần Phước Ấm... để thành lập thành lập Tổ Thanh niên phản đế do Trương Trọng Xương làm Tổ trưởng. Đồng thời, vận động thành lập một số hội hoạt động công khai hợp pháp như Hội cứu tế, Hội tương tế, Hội bóng đá...
.jpg)
Một góc thôn Vĩnh Hy (nay thuộc xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải) - nơi ra đời Tổ Thanh niên phản đế năm 1939
Tổ Thanh niên phản đế có nhiệm vụ tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục thanh niên hiểu về cách mạng, về phong trào đánh Pháp đuổi Nhật để giành độc lập tự do; chọn lọc những người tiến bộ để phát triển lực lượng cơ sở và mở rộng phong trào cách mạng ra các địa phương lân cận; tổ chức các hội quần chúng hoạt động hợp pháp như Hội bóng đá, Nghĩa Dũng, Vạn Lạch, Hội chùa để tập hợp quần chúng xung quanh tổ Thanh niên phản đế.
Năm 1940, hoạt động của tổ Thanh niên phản đế và các Hội quần chúng phát triển rất mạnh, đặc biệt là Hội bóng đá. Đồng chí Ngô Quý Thành bàn với đồng chí Trương Trọng Xương mở rộng Hội bóng đá nhằm tập hợp thanh niên để tuyên truyền đường lối cách mạng, cho thanh niên tiếp cận sách báo tiến bộ nhằm khơi dậy tinh thần yêu nước của họ. Từ đó, Hội bóng đá nhanh chóng tập hợp được nhiều thanh niên tiến bộ, trong đó nòng cốt là La Quang Hòa, Châu Đình Phương, Châu Đình Hương. Hội bóng đá trở thành một Hội biến tướng, hoạt động hợp pháp, công khai, là bình phong để che mắt bọn hào lý tay sai trong vùng. Chỉ trong thời gian ngắn Hội tập hợp gần 50 thanh niên, là lực lượng sản xuất chủ lực của nghề biển Vĩnh Hy, Ninh Hải.
Hoạt động của Tổ Thanh niên phản đế đã có ảnh hưởng tích cực đến phong trào cách mạng ở tổng Mỹ Tường và nhiều địa phương trong tỉnh. Những nòng cốt thanh niên đã mở rộng địa bàn hoạt động ra các địa phương xung quanh, như là thôn Thái An, Dư Khánh, Phương Cựu, Ninh Chữ. Sau đó, bắt liên lạc, phối hợp hoạt động với cốt cán thanh niên ở Tháp Chàm, Đắc Nhơn, Vạn Phước.
Tháng 9/1941, Xứ uỷ Trung kỳ cử đồng chí Trương Hoàn (Xứ uỷ viên) vào Ninh Thuận để lãnh đạo phong trào cách mạng. Đến Ninh Thuận, đồng chí Trương Hoàn đã quán triệt tinh thần Nghị quyết Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 8 và chương trình hành động của Việt Minh. Như được tiếp thêm luồng gió mới, Tổ Thanh niên phản đế và các Hội bóng đá, Hội Vạn Lạch, Hội Tương tế ở Vĩnh Hy, Khánh Hội tiếp tục duy trì và không ngừng phát triển. Trong khi phong trào cách mạng của thanh niên trên đà phát triển, thì đồng chí Ngô Quý Thành bị địch bắt trong chuyến công tác ra Quảng Nam.
Tháng 3/1942, bọn mật thám từ Nha Trang bí mật ra Khánh Hội, Vĩnh Hy lùng bắt các hội viên Thanh niên phản đế. Tại Vĩnh Hy, đồng chí cốt cán của thanh niên như Trương Trọng Xương, Trương Như Bích, Trần Phước Ấm bị địch bắt và kết án các anh can tội hoạt động chính trị, mỗi người bị 3 năm tù. Những thanh niên còn lại mà đa số là Thanh niên phản đế cũng bị địch bắt và kết tội thành lập Hội trái phép, bị án tù treo và phạt tiền.
Sau sự kiện này, phong trào cách mạng của thanh niên tạm lắng xuống một thời gian. Bị bắt giam vào nhà lao, những thanh niên trong Tổ Thanh niên phản đế lại bí mật móc nối với cơ sở của ta trong và ngoài nhà lao. Sau thời gian vận động để lập lại Hội bóng đá nhưng không thành, anh Nguyễn Văn Duyệt (Mười Liêm) chuyển sang thành lập Hội nghĩa đoàn tương tế. Mục đích là giúp đỡ ma chay, cưới hỏi, giữ gìn trật tự thôn xóm. Do mục tiêu của Hội nghĩa đoàn tương tế phù hợp với nguyện vọng của Nhân dân, nên Hội không những tập hợp thanh niên mà hầu hết gia đình đều tham gia. Dựa vào Hội nghĩa đoàn tương tế, một số thanh niên được giác ngộ, là điều kiện cho việc tuyên truyền và xây dựng cơ sở cách mạng, phong trào cách mạng của thanh niên cũng vì thế mà được khôi phục lại.
Ra đời và hoạt động trong điều kiện bí mật, Tổ Thanh niên phản đế ở Ninh Thuận luôn bị thực dân Pháp và lực lượng tay sai theo dõi, đàn áp nên phải sử dụng các Hội biến tướng để hoạt động. Tuy vậy, dưới sự lãnh đạo của tổ chức Đảng, Tổ Thanh niên phản đế mà sau này là Thanh niên cứu quốc được Đảng xác định là lực lượng to lớn của cách mạng, góp phần quan trọng trong cuộc khởi nghĩa giành chính quyền thành công ngày 21/8/1945 ở Ninh Thuận.