Bác Hồ viết Di chúc. Ảnh: TTXVN.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là vị lãnh tụ thiên tài của dân tộc Việt Nam, Anh hùng giải phóng dân tộc, Danh nhân văn hóa của thế giới. Cả cuộc đời của Người luôn vì dân, vì nước. Cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại cho Đảng, Nhân dân và dân tộc ta hệ thống di sản vô cùng phong phú và quý báu. Hệ thống di sản đó không chỉ được phản ánh trong các tác phẩm, bài nói và viết, mà còn được thể hiện trong hoạt động thực tiễn sôi nổi và hết sức phong phú. Người ra đi đã để lại nỗi tiếc thương vô hạn đối với đồng bào và chiến sĩ cả nước, kiều bào ta ở nước ngoài và bạn bè quốc tế. Trước lúc đi xa, Người đã để lại Bản Di chúc lịch sử thấm đượm và kết tinh trong đó tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người.
Di chúc được Chủ tịch Hồ Chí Minh khởi thảo vào năm 1965 và qua một số lần sửa chữa, Bản Di chúc được hoàn chỉnh vào tháng 5/1969. Nghiền ngẫm trong suốt bốn năm (1965 - 1969), chắt lọc tình cảm và suy nghĩ của cả cuộc đời, Di chúc để lại những điều căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh về Đảng cầm quyền và sự lãnh đạo, cầm quyền của Đảng; về chăm lo đối với con người và thế hệ trẻ, nhất là đoàn viên, thanh niên; về Nhân dân lao động; về quản lý xã hội, chính sách xã hội, an sinh xã hội sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của Nhân dân ta giành thắng lợi; về phong trào Cộng sản thế giới và cuối cùng là việc riêng.
Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh là một Văn kiện lịch sử vô giá kết tinh tư tưởng, đạo đức, tâm hồn, nhân cách, trí tuệ, trách nhiệm, tâm nguyện của một Lãnh tụ cả đời vì nước, vì dân, không màng tới danh lợi bản thân. 55 năm đã qua, Di chúc của Người với những giá trị tư tưởng to lớn và đặc sắc đã trở thành Cương lĩnh hành động của toàn Đảng, toàn dân ta trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, cũng như trong công cuộc đổi mới vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Trong Di chúc, khi nói về Đảng, Bác viết: “Trước hết, nói về Đảng - Nhờ đoàn kết chặt chẽ, một lòng một dạ phục vụ giai cấp, phục vụ nhân dân, phục vụ Tổ quốc, cho nên từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta đã đoàn kết, tổ chức và lãnh đạo nhân dân ta hǎng hái đấu tranh tiến từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.
Đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và của dân ta. Các đồng chí từ Trung ương đến các chi bộ cần giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình.
Trong Đảng thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình là cách tốt nhất để củng cố và phát triển sự đoàn kết và thống nhất của Đảng. Phải có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau.
Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thực sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của Nhân dân” .
Trong tình hình hiện nay, thực hiện theo Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Để hực hiện tốt công tác xây dựng Đảng, công tác cán bộ có yếu tố quyết định. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Mọi việc thành hay bại là do công tác cán bộ. Nếu nói xây dựng Đảng là then chốt thì công tác cán bộ là then chốt của then chốt, cán bộ là nguyên nhân của mọi nguyên nhân”.
Thời gian qua, thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; công tác cán bộ của cả hệ thống chính trị đạt nhiều kết quả quan trọng, góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; củng cố và phát triển sự đoàn kết và thống nhất của Đảng, theo Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25/10/2021, Kết luận Hội nghị lần thứ tư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII về đẩy mạnh, xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, tự chuyển hoá” (Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25/10/2021) đã đánh giá: “Năm năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, quyết liệt, thường xuyên, liên tục, có trọng tâm, trọng điểm của các cấp uỷ, tổ chức đảng, Nghị quyết Trung ương 4 khoá XII về xây dựng Đảng đã được triển khai thực hiện nghiêm túc, toàn diện, đồng bộ, thống nhất, thực sự đi vào cuộc sống, có nhiều bước đột phá quan trọng, tạo sự chuyển biến tích cực trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, củng cổ niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ…; góp phần rất quan trọng thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước”.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác xây dựng Đảng còn không ít hạn chế, khuyết điểm, như Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25/10/2021 đánh giá: “Tuy nhiên, việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 vẫn còn hạn chế, khuyết điểm: Một bộ phận cán bộ, đảng viên, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo, quản lý nhận thức chưa đầy đủ tính chất, tầm quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; chưa nêu cao tinh thần trách nhiệm, thiếu gương mẫu, phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, sa vào chủ nghĩa cá nhân, nói chưa đi đôi với làm, vi phạm kỷ luật đảng, vi phạm pháp luật. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu, tự phê bình và phê bình, công tác kiểm tra, giám sát của nhiều tổ chức đảng còn hạn chế. Cơ chế kiểm soát quyền lực và chế tài xử lý vi phạm ở nhiều lĩnh vực chưa có hoặc có nhưng chưa cụ thể, hiệu quả thực thi thấp. Hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và Nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức của cán bộ, đảng viên chưa hiệu quả; chưa phát huy đầy đủ sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch..”.
Trên thực tế, thời gian qua, có lúc, có nơi, việc bố trí cán bộ đã gây bức xúc trong xã hội mà các phương tiện truyền thông đã đề cập nhiều. Khi dư luận lên tiếng về những cán bộ được bổ nhiệm, luân chuyển có vấn đề thì những người liên quan thường biện hộ làm “đúng quy trình”. Một số vụ việc điển hình trong công tác cán bộ thời gian gần đây liên quan đến tham nhũng, tiêu cực đã gây bức xúc dư luận xã hội; các ngành chức năng đã và đang vào cuộc điều tra làm rõ và xử lý theo đúng quy định của pháp luật, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, nhằm củng cố lòng tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.
Theo TS Vũ Ngọc Hoàng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó Trưởng Ban Thường trực, Ban Tuyên giáo Trung ương: “Khi quyền lực được trao cho người có nhân cách tốt thì nó được sử dụng đúng mục đích, bảo vệ và đem lại lợi ích cho cộng đồng... Khi quyền lực trao cho người không đủ nhân cách, thì nó trở thành công cụ phục vụ cho lợi ích cá nhân, lợi ích phe nhóm, thậm chí là công cụ để làm việc ác....”[1].
Hiện nay, công tác chống tham nhũng, tiêu cực và các tệ nạn khác trở nên cấp bách hơn bao giờ hết. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phát biểu trong phiên họp lần thứ 12 của Ban chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng vào sáng 31/7/2017: “Cái lò đã nóng lên rồi thì củi tươi vào đây cũng phải cháy. Củi khô, củi vừa vừa cháy trước, rồi cả lò nóng lên, tất cả các cơ quan vào cuộc, có ai đứng ngoài đâu. Và không thể đứng ngoài được. Cá nhân nào muốn không làm cũng không thể được, thế mới là thành công”.
Để công tác cán bộ và công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và các tệ nạn khác có hiệu quả; góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; Nghị quyết số 04-NQ/TW, ngày 30/10/2016, Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII “về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong nội bộ” (Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII) đã đề ra các cơ chế, chính sách: “… Kiên quyết sàng lọc, miễn nhiệm, thay thế, cho từ chức đối với cán bộ làm việc kém hiệu quả, không hoàn thành nhiệm vụ, yếu về năng lực, kém về phẩm chất đạo đức, tín nhiệm thấp mà không chờ hết nhiệm kỳ, hết tuổi công tác, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý và người đứng đầu. Trước mắt, rà soát, kiểm tra, xử lý dứt điểm các vụ việc vi phạm trong thực thi quyền lực gây bức xúc trong cán bộ, đảng viên và nhân dân...”.
Nếu chúng ta đã đề ra cơ chế, chính sách mà đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức làm việc theo cảm tính, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, sa vào chủ nghĩa cá nhân, ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vô nguyên tắc, lợi ích nhóm, xem thường pháp luật…., thì sẽ làm xói mòn lòng tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước.
Bác Hồ nói: “Cán bộ, đảng viên, đoàn viên phải gương mẫu, phải thiết thực, miệng nói, tay làm để làm gương cho Nhân dân. Nói hay mà không làm thì vô ích. Đó là một tật xấu” [2] và “Một dân tộc, một Đảng và mỗi con người, ngày hôm qua là vĩ đại, có sức hấp dẫn lớn, không nhất định hôm nay và ngày mai vẫn được mọi người yêu mến và ca ngợi, nếu lòng dạ không trong sáng nữa, nếu sa vào chủ nghĩa cá nhân” [3].
Thời gian đến, để thực hiện tốt Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh và các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác xây dựng Đảng; các cơ quan, đơn vị từ Trung ương đến địa phương cần làm tốt công tác cán bộ và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực có hiệu quả. Xây dựng cơ chế chính sách cụ thể, rõ ràng, công khai, minh bạch, có tính khả thi để cán bộ, công chức không dám, không thể và không muốn tham nhũng, như kinh nghiệm phòng chống tham nhũng của các nước phát triển trên thế giới. Mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức của cả hệ thống chính trị, cần thường xuyên học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh vĩ đại. Trong quá trình sống và làm việc phải vì quyền lợi chung của Tổ quốc, có trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và Nhân dân, vì sự đoàn kết, ổn định và phát triển đất nước, và điều này phải được thể hiện rõ trong lời nói và hành động. Phải gương mẫu, có lương tâm và trách nhiệm, luôn là người tử tế để người dân noi theo. Điều quan trọng là phải “Thiết lập cơ chế giám sát và kiểm soát quyền lực hiệu quả”[4]. Từ đó, góp phần thực hiện tốt mục tiêu theo Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25/10/2021 đã đề ra: “Đẩy mạnh công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền, sức chiến đấu của Đảng; hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Nhà nước; đổi mới nội dung, phương thức và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội. Kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá": kết hợp chặt chẽ, hài hoà giữa "xây" và "chống", xây là nhiệm vụ cơ bản, chiến lược, lâu dài, chống là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, thường xuyên. Tạo bước phát triển mới của Đảng về trí tuệ, bản lĩnh chính trị, thực sự là đạo đức, là văn minh, ngày càng gắn bó mật thiết với nhân dân, ngày càng được nhân dân tin tưởng; đủ uy tín và năng lực lãnh đạo thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.
Thực hiện tốt các nhiệm vụ nêu trên sẽ góp phần thực hiện tốt Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác xây dựng Đảng: “… Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thực sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của Nhân dân”./.
---------------------
Tài liệu tham khảo:
1. Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
2. Đảng Cộng Sản Việt Nam (2016), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội.
3. Nghị quyết số 12-NQ/TW, ngày 16/01/2012 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”.
4. Nghị quyết số 04-NQ/TW, ngày 30/10/2016 của Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII “về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong nội bộ”.
5. Kết luận số 21-KL/TW, ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII “về đẩy mạnh, xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, tự chuyển hoá””.
Ghi chú:
(1) Tiến sỹ Vũ Ngọc Hoàng, Tạp chí Cộng sản điện tử, số ngày 15/9/2015.
(2) Đảng Cộng Sản Việt Nam (2016), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, Hà Nội, Trang 307.
(3) Trích theo “Hồ Chí Minh nói về đạo đức cách mạng” (2007), NXB Lý luận Chính trị, Hà Nội, tr 113. (4) Sđd, tr 129.