Từ
Phan Rang - Thành Sơn đến sào huyệt cuối cùng của địch
Trong những ngày cuối
tháng 4/1975, cuộc Tổng tiến công và nổi dậy của quân và dân ta phát triển như
vũ bão, đập tan mọi tàn dư kháng cự cuối cùng của chính quyền Sài Gòn. Sau khi
giải phóng Phan Rang ngày 16/4, quân ta đã làm chủ sân bay quân sự chiến lược
Thành Sơn - căn cứ không quân lớn cuối cùng của địch tại miền Trung.
Ngay sau đó, Bộ Tư
lệnh Chiến dịch Hồ Chí Minh chỉ đạo Quân chủng Phòng không - Không quân khẩn
trương sử dụng lực lượng không quân tiến công vào trung tâm đầu não địch, trong
đó trọng điểm là sân bay Tân Sơn Nhất - huyết mạch chiến lược về không vận, nơi
tập trung chỉ huy và phương tiện cuối cùng của Không lực Việt Nam Cộng hòa.
Thành
lập “Phi đội Quyết thắng” - kế hoạch táo bạo, hành động thần tốc
Ngày 22/4/1975, tại
sân bay Đà Nẵng, “Phi đội Quyết thắng” chính thức được thành lập với ba cán bộ
chủ chốt: Thượng úy Nguyễn Văn Lục - Phi đội trưởng, Thượng úy Trần Cao Thắng -
Chính trị viên và Thượng úy Từ Đễ - Phó phi đội trưởng. Từ ngày 23 đến 26/4,
các phi công gấp rút huấn luyện chuyển loại từ MiG-17 sang A-37 - loại máy bay
chiến lợi phẩm của Không lực Sài Gòn. Đặc biệt, việc huấn luyện có sự hỗ trợ
của 12 nhân viên kỹ thuật và một số phi công ngụy đã giác ngộ, tình nguyện phục
vụ cách mạng.
Sáng 28/4/1975, biên
đội 5 chiếc A-37 cơ động từ Phù Cát về Thành Sơn, chuẩn bị cho trận đánh then
chốt. Đúng 15 giờ 45 phút, Đại tá Lê Văn Tri - Tư lệnh Quân chủng phát lệnh
chiến đấu. 6 phi công xuất kích gồm: Nguyễn Thành Trung, Nguyễn Văn Lục, Từ Đễ,
Hán Văn Quảng, Hoàng Mai Vượng và Trần Văn On (phi công thu dụng của Không lực
ngụy).
Tiếng
bom chấn động Sài Gòn - Tân Sơn Nhất bị tê liệt
16 giờ 17 phút, từ
bầu trời xám xịt - “Phi đội Quyết thắng” xuất kích từ Thành Sơn. Đội hình phi
đội bay thẳng vào Tân Sơn Nhất theo phương án bí mật, không vô tuyến, chỉ liên
lạc bằng micro tín hiệu. Trên độ cao 1.800m, từng chiếc A-37 lần lượt bổ nhào,
thả bom chính xác vào khu vực tập trung máy bay chiến đấu và kho tàng, gây
thiệt hại nặng cho địch.
Tổng cộng 24 quả bom
loại 250 bảng được trút xuống trung tâm sân bay. Cả khu vực rơi vào hỗn loạn.
Nhiều máy bay bị phá huỷ, hệ thống thông tin và chỉ huy của địch bị tê liệt. 57
quân nhân Mỹ phải di tản khẩn cấp trong chiều cùng ngày bằng trực thăng. Toàn
bộ phi đội rút về theo đội hình ban đầu, hạ cánh an toàn tại Thành Sơn.
Phi đội Quyết thắng sau chiến thắng trở
về sân bay Thành Sơn
Biểu
tượng chiến thắng trên bầu trời Sài Gòn
Chiến thắng của “Phi
đội Quyết thắng” không chỉ gây hoảng loạn tột độ cho chính quyền Sài Gòn mà còn
đánh dấu sự chấm dứt vai trò của Không lực Việt Nam Cộng hòa. Trận đánh là minh
chứng sống động cho nghệ thuật quân sự Việt Nam: Lấy vũ khí địch đánh địch, tận dụng triệt để thời cơ, tổ chức tác
chiến sáng tạo, hiệu quả, thần tốc.
Đằng sau trận đánh là
sự chỉ đạo sát sao, kịp thời của Bộ Tư lệnh chiến dịch, Quân chủng Phòng không -
Không quân và lòng dũng cảm, mưu trí, quả cảm của các phi công. “Phi đội Quyết
thắng” trở thành biểu tượng tiêu biểu cho tinh thần quyết thắng, cho trí tuệ,
bản lĩnh và khí thế tiến công mãnh liệt của quân đội và nhân dân ta trong Chiến
dịch Hồ Chí Minh lịch sử.
Với chiến công chói
lọi này, “Phi đội Quyết thắng” được coi là "cánh quân thứ 6" trong
chiến dịch Hồ Chí Minh; đã góp phần tạo nên thế sụp đổ dây chuyền của hệ thống
quân sự địch, mở đường cho quân Giải phóng tiến vào Dinh Độc Lập vào ngày
30/4/1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.