Bác Hồ chụp ảnh lưu niệm với đại biểu thiếu nhi và phụ nữ các dân tộc tỉnh Lào Cai. Ảnh: TTXVN
Vấn đề đoàn kết, đặc biệt là đoàn kết cộng đồng các dân tộc
anh em trên đất nước Việt Nam được Hồ Chủ Tịch rất quan tâm trong thời kỳ chống
giặc ngoại xâm cũng như trong thời kỳ bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước. Tư tưởng đó thể hiện rất rõ trong các Bài viết và Bài nói chuyện của
Người.
Ngay sau khi Cách mạng Tháng Tám thành công, nước Việt Nam dân chủ cộng
hoà ra đời, đất nước gặp muôn vàn khó khăn. Hồ Chủ Tịch đã kêu gọi đồng bào các
dân tộc anh em hãy đoàn kết để đưa lại độc lập, tự do, hạnh phúc cho dân tộc,
cho tất cả mọi người. Thư gửi đồng bào các dân tộc tỉnh Lào Cai, ngày
18/10/1945, Bác viết: “Từ đây đồng bào chúng ta phải đoàn kết chặt
chẽ, phải đấu tranh đến kỳ cùng để mưu hạnh phúc cho dân tộc. Tôi tin rằng đồng
bào Lào Cai sẽ nhiệt liệt hưởng ứng lời kêu gọi của chính phủ. Tất cả nhân dân
Lào Cai, không phân biệt trai gái, già trẻ, giàu nghèo, lương giáo, không phân
biệt Mán, Mường, Mèo, vv... cùng nhau hăng hái đứng lên phấn đấu để củng cố nền
độc lập của nước nhà và xây dựng nền hạnh phúc tự do cho dân chúng” [1].
Trong Bài phát biểu tại Hội
nghị đại biểu các dân tộc thiểu số Việt Nam, ngày 03/12/1945, Hồ Chủ Tịch cho
rằng, các dân tộc thiểu số như anh em một nhà, không phân biệt nòi giống, tiếng
nói. Bác đã kêu gọi các dân tộc anh em hãy đoàn kết hơn nữa để giữ vững nền độc
lập: "Nhờ sức đoàn kết đấu tranh chung của tất cả các dân tộc,
nước Việt Nam ngày nay được độc lập, các dân tộc thiểu số được bình đẳng cùng
dân tộc Việt Nam, tất cả đều như anh em trong một nhà, không còn sự phân biệt
nòi giống, tiếng nói gì nữa. Trước kia các dân tộc để giành độc lập phải đoàn
kết, bây giờ để giữ lấy nền độc lập càng cần đoàn kết hơn nữa " [2] .
Hồ
Chủ Tịch cho rằng, các dân tộc anh em đang sinh sống trên đất nước Việt Nam đều
là con cháu Việt Nam, đều là anh em ruột thịt, phải biết bảo vệ nhau trong mọi
lúc, mọi nơi, trong lúc sướng cũng như trong lúc khổ, trong lúc no cũng như
lúc đói, có như thế, tình đoàn kết mới được bền vững, keo sơn. Thư gửi Đại hội
các dân tộc thiểu số Miền Nam tại Plây-Cu, ngày 19/4/1946, Bác viết: "Đồng
bào Kinh hay Thổ, Mường hay Mán, Giarai hay Êđê, Xêđăng hay Bana và các dân tộc
thiểu số khác đều là con cháu Việt Nam, đều là anh em ruột thịt. Chúng ta sống
chết có nhau, sướng khổ cùng nhau, no đói giúp nhau.... Sông có thể cạn, núi có
thể mòn nhưng lòng đoàn kết của chúng ta không bao giờ giảm bớt. Chúng ta quyết
góp chung lực lượng lại để giữ vững tự do, độc lập của chúng ta " [3].
Chủ
Tịch Hồ Chí Minh - Anh hùng giải phóng dân tộc, Lãnh tụ thiên tài của Đảng và
Nhân dân ta; Người biết rất rõ rằng, trong bất cứ công việc nào, hoàn cảnh nào,
thời đại nào thì đoàn kết sẽ đem đến thành công. Bởi đoàn kết là sức mạnh, đoàn
kết là thắng lợi, “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết; thành công, thành
công, đại thành công”.
Qua
những Bài viết, Bài nói chuyện ngắn gọn, giản dị, dễ hiểu, Hồ Chí Minh luôn
quan tâm đến vấn đề đoàn kết, đặc biệt là đoàn kết trong cộng đồng các dân tộc
anh em trong cả nước. Đây là một tư tưởng lớn của Hồ Chủ tịch. Vì thế, qua các
thời kỳ cách mạng ở Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng, của Bác Hồ, đã đưa đất
nước ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Tư tưởng này được kết tinh từ
truyền thống đoàn kết của dân tộc Việt Nam, của Chủ nghĩa Mác - Lê Nin và tư
tưởng tiến bộ của loài người trên thế giới.
Thực hiện
tư tưởng đoàn kết của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm
đến việc củng cố đại đoàn kết toàn dân tộc; nhất là đoàn kết các dân tộc trong
cộng đồng 54 dân tộc anh em trong cả nước. Điều này thể hiện rõ trong các chủ
trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đối với đồng bào
các dân tộc thiểu số; được thể hiện rõ trong Hiến pháp, Văn kiện của các kỳ Đại
hội và các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính
trị, Ban Bí thư, Chính phủ về công tác dân tộc…
Hiến
pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã
hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 6 thông qua ngày 28/11/2013), Điều
5, nêu rõ: “(1) Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là quốc gia
thống nhất của các dân tộc cùng sinh sống trên đất nước Việt Nam. (2) Các dân
tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển; nghiêm cấm mọi
hành vi kỳ thị, chia rẽ dân tộc. (3) Ngôn ngữ quốc gia là tiếng Việt. Các
dân tộc có quyền dùng tiếng nói, chữ viết, giữ gìn bản sắc dân tộc, phát huy
phong tục, tập quán, truyền thống và văn hóa tốt đẹp của
mình. (4) Nhà nước thực hiện chính sách phát triển toàn diện và
tạo điều kiện để các dân tộc thiểu số phát huy nội lực, cùng phát triển với đất
nước” [4].
Nghị
quyết Hội nghị lần thứ bảy, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IX) về công tác
dân tộc nêu rõ: “Thực hiện tốt chính sách bình đẳng, đoàn kết, tương
trợ giúp nhau cùng phát triển trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam; chống kỳ
thị, hẹp hòi, chia rẽ dân tộc. Tập trung phát triển kinh tế, chăm lo đời sống
vật chất và tinh thần, xoá đói giảm nghèo, nâng cao trình độ dân trí, giữ gìn
và phát huy bản sắc văn hóa, tiếng nói, chữ viết và truyền thống tốt đẹp của
các dân tộc. Nâng cao ý thức tự lực tự cường các đồng bào các dân tộc thiểu số,
đồng thời tăng cường sự hỗ trợ, giúp đỡ của Nhà nước và cộng đồng. Thực hiện
chính sách ưu tiên trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nhân sĩ, trí thức dân tộc
thiểu số” [5].
Văn
kiện Đại Hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng Cộng Sản Việt Nam đã khẳng
định: “Vấn đề dân tộc và đoàn kết các dân tộc có vị trí chiến lược lâu
dài trong sự nghiệp cách mạng ở nước ta. Các dân tộc trong đại gia đình Việt
Nam bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp đỡ nhau cùng tiến bộ; cùng nhau thực
hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng và
bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa” [6].
Về
phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, Đảng ta đã chỉ đạo: “Giải
quyết hài hòa các quan hệ lợi ích giữa các giai tầng trong xã hội. Bảo đảm các
dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng, giúp nhau cùng phát triển. Tập trung
hoàn thiện và triển khai thực hiện tốt các chính sách dân tộc, tôn giáo; có
những chính sách đặc thù giải quyết khó khăn cho đồng bào dân tộc thiểu số;
thực hiện tốt đoàn kết tôn giáo, đại đoàn kết toàn dân tộc. Nghiêm trị mọi âm
mưu, hành động chia rẽ, phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc, cản trở sự
phát triển của đất nước” [7] .
Định
hướng phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, giai đoạn 2021-2030, theo
quan điểm của Đảng ta: “Bảo đảm các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn
trọng, giúp nhau cùng phát triển. Huy động, phân bổ, sử dụng, quản lý hiệu quả
các nguồn lực để đầu tư phát triển, tạo chuyển biến căn bản về kinh tế, văn
hóa, xã hội ở vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số. Chú trọng tính đặc thù
của từng vùng đồng bào dân tộc thiểu số trong hoạch định và tổ chức thực
hiện chính sách dân tộc” [8].
Quan
điểm của Đảng và Nhà nước ta đã học tập, kế thừa tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí
Minh về đại đoàn kết vào hoàn cảnh cụ thể của đất nước hiện nay trong quá trình
hội nhập và phát triển.
Học
tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh và thực
hiện các quan điểm của Đảng ta về đoàn kết; thời gian qua, Ban Chấp hành, Ban
Thường vụ, Thường trực Tỉnh uỷ đã ban hành nhiều văn bản để lãnh đạo, chỉ đạo
các cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận, đoàn thể, cơ quan, đơn vị, địa
phương trong tỉnh thực hiện tốt công tác dân tộc trên địa bàn tỉnh; quan tâm
tạo điều kiện thuận lợi cho đồng bào các dân tộc phát triển toàn diện trên tất
cả các lĩnh vực; góp phần củng cố tình đoàn kết các dân tộc anh em trong tỉnh
ngày càng vững chắc.
Trong
Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ bảy, Ban Chấp hành
Trung ương (khoá IX) về công tác dân tộc; Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã đề ra
nhiệm vụ, giải pháp cụ thể: “Hàng năm, tỉnh có kế hoạch xây dựng và
phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng phục vụ sản xuất và đời sống, nhất là vấn đề
thuỷ lợi, điện, giao thông, trường học. Rà soát lại các chương trình, dự án,
nâng cao hiệu quả đầu tư của các công trình. Bảo đảm công khai dân chủ, dân
biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng các dự án,
chương trình. Thực hiện định cư, định canh bền vững, xây dựng kinh tế mới; quy
hoạch, sắp xếp, phân bố hợp lý dân cư; giao đất khoán rừng ổn định; tạo điều
kiện cho các hộ vay vốn phát triển sản xuất, kinh doanh. Giải quyết hợp lý vấn
đề tranh chấp đất đai, thiếu đất sản xuất. Phát triển ngành nghề mới, khôi phục
các nghề thủ công truyền thống nhằm tạo việc làm, tăng thu nhập, xoá đói giảm
nghèo cho đồng bào các dân tộc thiểu số” [9] .
Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Ninh Thuận lần thứ XIII đã nêu rõ: “Xây
dựng Đề án thực hiện có hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh
tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi theo hướng bền vững.
Phát triển kinh tế gắn với giải quyết tốt các vấn đề xã hội, nâng cao thu nhập,
thu hẹp khoảng cách thu nhập so với bình quân của cả tỉnh. Tập trung nguồn lực
đầu tư để giải quyết các vấn đề bức thiết của đồng bào dân tộc thiểu số và miền
núi; giải quyết cơ bản tình trạng thiếu nhà ở, đất ở, đất sản xuất, nước sinh
hoạt; sắp xếp, bố trí ổn định dân cư. Thực hiện đồng bộ, kịp thời các chính
sách an sinh xã hội, chính sách dân tộc, giảm nghèo bền vững; nhân rộng các mô
hình sản xuất hiệu quả. Bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc, xây dựng
nếp sống văn minh, xóa bỏ các tập tục lạc hậu; không ngừng nâng cao dân
trí, ý thức tự lực tự cường của đồng bào dân tộc thiểu số. Phấn đấu đến năm
2025, giảm 50% xã, thôn đặc biệt khó khăn, thu nhập bình quân đầu người tăng 02
lần so với năm 2020, giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân trên 03%/năm”[10].
Hàng năm, tỉnh đã huy động từ các nguồn lực trong xã hội để đầu tư kết
cấu hạ tầng kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số; tập trung xây dựng
các công trình thuỷ lợi, điện, đường giao thông, trường học, trạm y tế, nước
sinh hoạt và tăng cường công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng. Khi xảy ra
bão lụt, hạn hán, mất mùa …; lãnh đạo tỉnh đều chỉ đạo cứu trợ kịp thời cho
đồng bào. Vào dịp tết Nguyên đán và các lễ trọng của đồng bào các dân tộc, tôn
giáo; Thường trực Tỉnh uỷ, Hội đồng nhân dân tỉnh, lãnh đạo Uỷ ban nhân dân
tỉnh, lãnh đạo Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, các tổ chức chính trị -
xã hội, các cơ quan, đơn vị, địa phương trong tỉnh đã đi thăm và tặng quà cho
gia đình chính sách, hộ nghèo, người già neo đơn, người có uy tín trong đồng
bào dân tộc thiểu số. Qua những lần đến thăm, đã phổ biến, cung cấp thông tin
về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tình hình
phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương; nắm bắt tâm tư, nguyện vọng hợp pháp,
chính đáng của đồng bào các dân tộc; phổ biến, tuyên truyền, vận động bà con
tin tưởng, ủng hộ, thực hiện tốt đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách,
pháp luật của Nhà nước và các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của địa
phương. Vận động đồng bào cùng với các cấp, các ngành trong tỉnh tham gia tích
cực Chương trình xây dựng nông thôn mới; Chương trình giảm nghèo bền vững;
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân
tộc thiểu số và miền núi; bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt
đẹp của dân tộc; hưởng ứng phong trào bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi
khí hậu; tham gia bảo vệ rừng; thường xuyên nâng cao cảnh giác, làm thất bại âm
mưu của các thế lực thù địch. Đến nay, đời sống của các tầng lớp Nhân dân, đồng
bào các dân tộc, tín đồ các tôn giáo; nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt
khó khăn được cải thiện rõ rệt. An ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội
được giữ vững. Những tâm tư, nguyện vọng hợp pháp, chính đáng của đồng bào các
dân tộc được cấp có thẩm quyền chỉ đạo giải quyết kịp thời, thấu tình, đạt lý
theo quy định của pháp luật. Đồng bào các dân tộc luôn phấn khởi, an tâm, tin
tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và nhà nước.
Nhân kỷ niệm 134 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh
(19/5/1890-19/5/2024); toàn thể cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức các cơ
quan, đơn vị, địa phương và các tầng lớp Nhân dân, đồng bào các dân tộc, tôn
giáo trong tỉnh tiếp tục thực hiện tốt Kết luận số 01-KL/TW, ngày 18/5/2021 của
Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ
Chính trị (khóa XII) “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức,
phong cách Hồ Chí Minh”; trong đó có tư tưởng về đại đoàn kết của
Bác. Điều này góp phần rất quan trọng trong việc củng cố và phát huy tinh thần
đoàn kết, nhất trí, chung sức, đồng lòng của cả hệ thống chính trị trong tỉnh
và các tầng lớp Nhân dân, đồng bào các dân tộc, tôn giáo trong quá trình xây
dựng quê hương Ninh Thuận ngày phát triển toàn diện trên các lĩnh vực; góp phần
vào sự phát triển chung của cả nước trong tình hình mới dưới sự lãnh đạo của
Đảng Cộng sản Việt Nam.
[1] Trích theo Hội đồng Dân tộc của Quốc
hội khoá X (2000), Chính sách và Pháp luật của Đảng, Nhà nước về Dân tộc, NXB
Văn hoá Dân tộc, Hà Nội, trang 817.
[2] Trích
theo Hội đồng Dân tộc của Quốc hội khoá X (2000), Chính sách và Pháp luật của
Đảng, Nhà nước về Dân tộc, NXB Văn hoá Dân tộc, Hà Nội, trang 819.
[3] Trích
theo Hội đồng Dân tộc của Quốc hội khoá X (2000), Chính sách và Pháp luật của
Đảng, Nhà nước về Dân tộc, NXB Văn hoá Dân tộc, Hà Nội, trang 821.
[4] Hiến
pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2016), Nhà Xuất bản Chính trị
Quốc gia Sự Thật, Hà Nội, trang 10, 11.
[5] Đảng
Cộng Sản Việt Nam, Văn kiện Hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành Trung ương khoá
IX, NXB Chính Trị Quốc Gia, Hà Nội – 2003, Trang 19.
[6] Đảng Cộng Sản Việt Nam, Văn kiện Đại
hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X, NXB Chính Trị Quốc Gia, Hà Nội - 2006, Trang
121.
[7] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại
hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nhà Xuất bản Chính trị Quốc gia Sự Thật,
tập 1, Hà Nội – 2021, trang 50, 51.
[8] Đảng
Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nhà Xuất
bản Chính trị Quốc gia Sự Thật, tập 1, Hà Nội – 2021, trang 170.
[9] Ban
Thường vụ Tỉnh uỷ Ninh Thuận, Chương trình hành động số 24-CTHĐ/TU, ngày
23/6/2003 về thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ bảy, Ban Chấp hành Trung
ương (khoá IX) về công tác dân tộc.
[10] Tỉnh ủy Ninh Thuận, Văn kiện Đại hội
Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV, nhiệm kỳ 2020 - 2025, tháng 11/2020, tr 68.