Thông qua công tác quán triệt, tuyên truyền đã góp phần nâng cao nhận
thức, trách nhiệm trong thi hành nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ, đảng viên; giúp
hiểu rõ hơn về vai trò, ý nghĩa của dân chủ xã hội chủ nghĩa nói chung và dân
chủ ở cơ sở nói riêng. Qua đó, từng bước hình thành tư duy, thái độ đúng đắn về
quyền lực của Nhân dân, từ đó nâng cao tinh thần phục vụ, chống biểu hiện lạm
quyền, cửa quyền trong thực thi công vụ. Cán bộ, đảng viên ngày càng thể hiện
vai trò gương mẫu trong thực hiện dân chủ, nhận thức sâu sắc về trách nhiệm nêu
gương, chủ động tham gia và dẫn dắt các hoạt động dân chủ tại cơ sở. Đồng thời,
nhận thức rõ hơn trách nhiệm và nghĩa vụ trong xây dựng cộng đồng, đất nước;
thúc đẩy người dân tích cực tham gia các hoạt động chính trị - xã hội, mạnh dạn
đóng góp ý kiến, tham gia giám sát, phản biện các chính sách, chương trình tại
địa phương. Những chuyển biến tích cực trên đã góp phần tăng cường sự đồng thuận
xã hội, phát huy trí tuệ tập thể, làm cho Nhân dân cảm thấy được tôn trọng, được
lắng nghe và thực sự tham gia vào việc quyết định các vấn đề liên quan đến cộng
đồng, từ đó củng cố niềm tin vào Đảng và chính quyền các cấp.
Cấp ủy đảng, chính quyền
các cấp ngày càng nhận thức sâu sắc hơn về vai trò, ý
nghĩa của việc thực hiện dân chủ ở cơ sở, nhất là người đứng đầu các cấp
trong hệ thống chính trị đã ý thức rõ tầm quan trọng, tính chiến lược của dân chủ ở cơ sở đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng Đảng, chính
quyền và hệ thống chính trị vững mạnh. Người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, Mặt
trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội đã chủ động hơn trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo việc
thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở; thể hiện vai trò nêu gương, tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám chịu
trách nhiệm, gắn với thực hiện dân chủ với công
khai, minh bạch trong quản lý, điều hành. Bên cạnh đó, công
tác tiếp công dân, tổ chức đối thoại trực tiếp với Nhân dân được quan tâm thực
hiện nghiêm túc; nhiều phản ánh, kiến nghị của người dân được lắng nghe và giải
quyết kịp thời, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân đối với cấp ủy, chính
quyền các cấp.
Hội đồng nhân dân tỉnh tổ chức thành công 101 kỳ họp, ban hành 1.233 nghị quyết (trong
đó, nhiệm kỳ 1994-1999 là 36 nghị quyết; nhiệm kỳ 1999-2004 là 38 nghị quyết;
nhiệm kỳ 2004-2011 là 216 nghị quyết; nhiệm kỳ 2011-2016 là 160 nghị quyết; nhiệm kỳ 2016-2021 là 361 nghị quyết; đầu nhiệm kỳ 2021-2026 đến nay là 422 nghị
quyết). Các nghị quyết của Hội đồng nhân dân đã kịp thời thể chế hóa, cụ thể
hóa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và đi vào
thực tiễn cuộc sống.
Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo triển khai các sở, ngành và UBND
các huyện, thành phố triển khai quán triệt, tuyên truyền, phổ biến Chỉ thị
30-CT/TW cụ thể hóa quy chế dân chủ ở cơ sở thành chương trình, nhiệm vụ hằng năm; tăng cường công tác tiếp dân, đối thoại trực
tiếp với Nhân dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của Nhân dân; đẩy mạnh công tác
cải cách hành chính, thủ tục
hành chính, thực hiện cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông”, dịch vụ công trực
tuyến, chỉ số hài lòng của người dân được các địa phương thường xuyên quan tâm.
Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã gắn với tinh giản biên chế và cơ cấu lại
đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã được triển khai thực hiện.
UBND các huyện, thành phố, UBND các xã, phường, thị
trấn thường xuyên tổ chức quán triệt, tuyên truyền, triển khai thực hiện quy chế dân
chủ ở cơ sở, nhất là thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn, ban hành các văn bản cụ thể hóa để thực hiện quy chế dân
chủ ở cơ sở. Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị thực hiện tốt phương châm “Dân biết, dân bàn,
dân làm, dân kiểm tra, dân được thụ hưởng”;
thực hiện tốt công tác cải cách hành chính, công tác đối thoại giữa người đứng
đầu cấp ủy, chính quyền với Nhân dân Thực hiện thường xuyên. Công tác tiếp
công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân kịp thời, đúng quy định
pháp luật.
Các cơ
quan tư pháp trong tỉnh
thực hiện khá tốt các nhiệm vụ điều tra, truy tố, xét xử đảm bảo công khai, dân
chủ, đúng pháp luật, có nhiều nỗ lực trong công tác thực hành quyền công tố và
kiểm sát hoạt động tư pháp; đảm bảo việc khởi tố, điều tra, truy tố và xét xử
đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của các
cơ quan tư pháp đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị ở địa phương. Thường xuyên chỉ
đạo các đơn vị phối hợp với cấp ủy cùng cấp quán triệt, triển khai thực hiện
nghiêm các văn bản của Đảng, Nhà nước, của ngành về thực hiện dân chủ ở cơ sở,
trọng tâm là Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.
Khối
lực lượng vũ trang đã lãnh đạo,
chỉ đạo các đơn vị đẩy mạnh công tác tuyên truyền, học tập, quán triệt các chỉ
thị, nghị quyết về dân chủ ở cơ sở, Luật Thực hiện dân chủ cơ sở đến cán bộ, đảng
viên, chiến sĩ trong đơn vị, ban hành kế hoạch thực hiện dân chủ ở cơ sở hằng
năm, tổ chức sơ kết, tổng kết việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở. Chỉ huy
các cấp thực hiện tốt dân chủ trong quản lý, điều hành cơ quan, đơn vị theo
đúng chức trách, nhiệm vụ được giao; công khai, minh bạch, dân chủ trong việc
đánh giá, khen thưởng, kỷ luật, đào tạo, bồi dưỡng, quy hoạch, bổ nhiệm, luân
chuyển, điều động cán bộ, chiến sĩ; thực hiện công tác cải cách hành chính, tiếp
công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo; sinh hoạt đối thoại dân chủ giữa chỉ huy
đơn vị với cán bộ, chiến sĩ.
Mặt trận Tổ quốc
Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội: đã lồng ghép tuyên truyền,
phổ biến được 1.598 cuộc với hơn 28.698 lượt người tham dự; tuyên truyền thông qua Trang thông tin điện tử Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam tỉnh, đến nay đã đăng trên 1.389 văn bản, 1.198 tin bài tuyên truyền với 13.633.645 lượt người theo dõi, cập nhật nhiều
văn bản hướng dẫn về công tác mặt trận để cho người dân tìm hiểu và áp dụng thực
tiễn; đã tổ chức trên 100 cuộc phản biện xã hội, trong đó Ban Thường trực Ủy ban
MTTQ Việt Nam tỉnh tổ chức 42 hội nghị phản biện xã hội đối với các dự thảo Đề
án, Báo cáo, Nghị quyết, Chỉ thị, Kết luận của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh có ảnh
hưởng lớn đến phát triển kinh tế- xã hội, được đông đảo người dân quan tâm. Thường xuyên tổ chức cho Nhân
dân bàn bạc để tạo sự đồng thuận, quyết
định trực tiếp về chủ trương và mức đóng góp xây dựng đường giao thông nông thôn, giao thông nội phường,
kiên cố hóa kênh mương nội đồng, trường học, trung tâm học tập cộng đồng, chợ,
xây cổng làng văn hóa, xử lý rác thải, vệ sinh môi trường...
Trong doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức khác có thuê mướn,
sử dụng lao động việc thực hiện quy
chế dân chủ cơ sở được các doanh nghiệp chủ động phối hợp với Công đoàn cơ sở để
xây dựng cơ bản đầy đủ các nội quy, quy chế. Hoạt động của Ban Thanh tra Nhân
dân được duy trì và phát huy; việc giám sát thực hiện các chế độ, chính sách
liên quan đến quyền và lợi ích, hợp pháp chính đáng của đoàn viên, người lao động
đã góp phần nâng cao nhận thức về tầm quan trọng thực hiện dân chủ trong hoạt động
của doanh nghiệp.
Sau khi Luật Thực
hiện dân chủ ở cơ sở được Quốc hội ban hành (10/11/2022), có hiệu lực ngày
01/7/2023; Ban Thường vụ
Tỉnh ủy ban hành Công văn số 3842-CV/TU, ngày 14/4/2023 về việc tuyên truyền,
quán triệt Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở. Hội đồng nhân dân ban hành Nghị quyết số 19-NQ/HĐND, ngày 30/9/2024 quy
định các biện pháp đảm bảo thực hiện dân chủ ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận;
Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 1786/KH-UBND, ngày 08/5/2023 triển khai thi hành Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở trên
địa bàn tỉnh Ninh Thuận. Ban chỉ đạo Quy chế dân chủ tỉnh ban hành Kế hoạch
số 04-KH/BCĐ, ngày 24/3/2024 về việc tổ chức Hội nghị quán triệt, triển khai Luật
Thực hiện dân chủ ở cơ sở và các văn bản liên quan. 100% các cơ quan
Đảng, đoàn thể và Hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ tổ chức Hội
nghị cán bộ, công chức, viên chức và người lao động được thực hiện nghiêm túc,
kịp thời; Qua đó nhận thức về dân chủ và thực hành dân chủ của cấp ủy, chính
quyền, người đứng đầu cơ quan, đơn vị, cán bộ, công chức, viên chức và người
lao động có chuyển biến tích cực.
Việc triển khai
thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW của Bộ Chính trị đã tạo sự chuyển biến rõ nét
trong việc phát huy dân chủ trên các lĩnh vực của đời sống xã hội. Nhân dân phấn
khởi, tin tưởng và tích cực tham gia vào các hoạt động chính trị, xã hội tại địa
phương; mối quan hệ giữa Đảng, chính quyền và Nhân dân ngày càng được củng cố,
gắn bó chặt chẽ hơn. Quyền làm chủ của Nhân dân được phát huy thực chất và ngày
càng đi vào chiều sâu; tinh thần trách nhiệm của cán bộ, đảng viên được nâng
cao; các tầng lớp nhân dân đồng thuận, tích cực tham gia xây dựng và giám sát
hoạt động của hệ thống chính trị. Qua đó, góp phần quan trọng vào việc hoàn
thành các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng,
an ninh và xây dựng hệ thống chính trị ngày càng trong sạch, vững mạnh.
Bên cạnh kết quả tích cực, vẫn còn một số hạn chế:
Một số địa phương, cơ quan, đơn vị chưa kịp thời bổ sung, điều chỉnh nội
quy, quy chế thực hiện dân chủ để phù hợp với đặc điểm cụ thể của mình; việc rà
soát, điều chỉnh, bổ sung quy ước, hương ước tại các thôn, khu phố ở một số nơi
chưa được thực hiện thường xuyên;...
Nguyên nhân hạn chế: Một bộ phận cấp ủy,
chính quyền chưa nhận thức đầy đủ về vị trí, vai trò, ý nghĩa và tầm quan trọng
của việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở; một bộ phận người dân, người lao động
còn tâm lý e ngại, thiếu thông tin, chưa hiểu đầy đủ về quyền và nghĩa vụ trong
thực hiện dân chủ, dẫn đến chưa tích cực tham gia đóng góp ý kiến, giám sát các
hoạt động liên quan đến quyền lợi của mình,...
Bài học kinh nghiệm: Việc xây dựng và
thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở phải được đặt dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo tập
trung, thường xuyên của cấp ủy Đảng, sự chủ động tổ chức thực hiện của chính
quyền, và sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các ngành, các cấp, Mặt trận Tổ quốc
và các tổ chức chính trị - xã hội. Cần kịp thời tuyên truyền, phổ biến các chủ
trương, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về thực hiện dân
chủ ở cơ sở đến cấp ủy, cán bộ, đảng viên, người lao động và quần chúng Nhân
dân. Thực hiện công khai, minh bạch các nội dung thuộc phạm vi “dân biết,
dân bàn, dân kiểm tra”, đặc biệt là những vấn đề liên quan trực tiếp đến quyền
lợi, nghĩa vụ của người dân như: ngân sách, các chương trình, dự án phát triển,
công tác đền bù, tái định cư,...
Hội nghị tiếp xúc cử tri chuyên đề với công nhân,
lao động
Thời gian tới, tình hình thế giới và khu vực dự báo tiếp tục diễn biến phức
tạp. Các thế lực thù địch tiếp tục
tăng cường các hoạt động chống phá Đảng, Nhà nước và đất nước ta; các vấn đề biến
đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh cũng diễn biến khó lường, gây ảnh hưởng trực
tiếp đến đời sống xã hội. Các vấn đề như tham nhũng, quan liêu, thiếu minh bạch trong
công tác quản lý có thể làm giảm lòng tin của Nhân dân. Việc thực hiện sắp xếp,
tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị và sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp
xã, xây dựng chính quyền địa phương hai cấp; tổ chức đại hội đảng bộ
các cấp nhiệm kỳ 2025-2030, tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của
Đảng,... sẽ có tác động mạnh mẽ đến việc thực hiện, duy trì quy chế dân chủ ở
cơ sở. Nhu cầu của Nhân dân ngày càng
cao về quyền lợi và sự tham gia vào các vấn đề công, việc thực hiện dân chủ ở
cơ sở sẽ cần có sự đổi mới và linh hoạt, nếu không đáp ứng kịp thời có thể làm
giảm sự tham gia của người dân. Trước yêu cầu đó, cả hệ thống chính trị cần tiếp tục tăng cường đổi mới, nỗ
lực cao hơn nữa, tiếp tục phát huy những kết quả đạt được, khắc phục hạn chế,
khó khăn, nhằm củng cố và thắt chặt mối quan hệ mật thiết giữa Đảng, Nhà nước
và Nhân dân, đảm bảo dân chủ ở cơ sở ngày càng thực chất và hiệu quả.
Nhiệm
vụ và giải pháp trọng tâm trong giai đoạn tới
1. Tăng cường và mở rộng dân chủ ở cơ sở; thực
hiện các cơ chế, hình thức đối thoại giữa các cấp chính quyền và Nhân dân, tạo
điều kiện thuận lợi để người dân tham gia đóng góp ý kiến, phát huy quyền làm
chủ của Nhân dân. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục về quyền và nghĩa vụ
của công dân trong việc tham gia các quyết định của Nhà nước và chính quyền địa
phương. Thực hiện giám sát, phản biện xã hội đối với các hoạt động của bộ máy
Nhà nước, đặc biệt là các chương trình, dự án ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống
người dân.
2.
Thực hiện rà soát, kiện toàn tổ
chức bộ máy; tăng cường phân quyền và trách nhiệm của các cấp chính quyền cơ sở,
thực hiện các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy trình làm việc, giảm thiểu
thời gian và chi phí cho người dân và doanh nghiệp.
3. Tăng cường đào
tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu phát triển của hệ thống chính
trị trong bối cảnh mới. Thực hiện cơ chế kiểm tra, giám sát, nhằm đảm bảo hoạt
động công vụ minh bạch, hiệu quả.
4. Thực hiện phát triển khoa học, công nghệ và chuyển
đổi số, nhằm tạo ra môi trường thuận
lợi cho sự phát triển của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thông qua
chính sách hỗ trợ nghiên cứu và phát triển, đặc biệt là khuyến khích đầu tư vào
các lĩnh vực công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, và các ngành công nghiệp tương
lai. Đẩy mạnh chuyển đổi số trong các cơ quan nhà nước, đồng thời nâng cao năng
lực số cho người dân, giúp họ tiếp cận và sử dụng các dịch vụ công trực tuyến một
cách thuận lợi. Khuyến khích người dân tham gia chuyển đổi số, tạo điều
kiện để người dân sử dụng các nền tảng số, đồng thời tham gia vào các chương
trình sáng tạo và phát triển công nghệ nhằm thúc đẩy sự phát triển chung của xã
hội số.
5. Phát huy vai
trò của Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp; tiếp tục đổi mới nội
dung và phương thức hoạt động; đẩy mạnh tuyên truyền, vận động Nhân dân, đoàn
viên, hội viên thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về thực
hiện quy chế dân chủ ở cơ sở; phối hợp quán triệt và triển khai thực hiện các
quyết định quan trọng của Bộ Chính trị như Quyết định 217-QĐ/TW và Quyết định
218-QĐ/TW.